Gösterim Tarihleri: 10.05.2024 Cuma 20.00 / 26.05.2024 Pazar 14.00 / 29.06.2024 Pazar 18.30

Yönetmen: Sergey Parajanov
Senaryo: Sergey Parajanov, Kora Tsereteli

Sovyetler Birliği / 1985 / Diyalogsuz / 22 dk. / Renkli


Gürcistan’ın kolektif hafızasında, halk ressamı Niko Pirosmani (1862-1918) ve eserleri özel bir yere sahiptir. Alaylı ressam, karnını doyurmak ve boya satın almak için, yaptığı resimleri genellikle meyhanelere ve dükkânlara satar. Sanat çevreleri tarafından ancak 1912’de keşfedilen Pirosmani’nin resimleri bir dönem Moskova ve St. Petersburg’da sergilense de, iyi yürekliliği ve cömertliği kadar şiddetli gururu ile de bilinen ressam 1918’de evsiz ve yalnız ölür. Bu, onu Gürcistan kültüründe neredeyse İsa mertebesine çıkarmıştır.

Pirosmani Teması Üzerine Arabesk Çeşitlemeler’de, Parajanov diğer filmlerinde yaptığı gibi bölüm başlıkları kullanır. “Tiflis”, ressamın resimlerinden detaylara odaklanarak eski Tiflis’in atmosferini aktarır. “Fotoğraf Stüdyosu” dönem giysileri giymiş oyuncuları stüdyoda fotoğraf çektirirken göstererek dönemin kültürel ortamını hissettirir, ona cızırtılı ezgiler eşlik eder. Bu sahnelerde kullanılan kadın şapkalarının çoğu, Parajanov’un “Nato Vachnadze’nin oynamadığı rollerin anısına” adıyla yarattığı koleksiyondandır. Gürcistanlı yıldız aktris Vachnadze, aynı zamanda, Pirosmani (1969) filminin yönetmeni Giorgi Shengelaia’nın annesidir.

“Tarihin Sayfaları”; Pirosmani’nin, Şeyh Şamil ve Prens Aleksandr Baryatinsky’den oluşan iki kanatlı bir tablosu, Kral II. Erekle, Kraliçe Tamar ve Şota Rustaveli’nin resimlerinden oluşur. “Hayvanlar” ve “Ziyafetler” ressamın en sık işlediği konulardır. “Kısırlık ve Annelik” bölümü dönemin toplumsal eşitsizliklerine vurgu yaparken “Marguerite için bir Buket”, Pirosmani’nin âşık olduğu Fransız dansçının tasvirine yer verir. Üzüm hasadı ve şarap yapımının gösterildiği “Niko’ya Ağıt”taki kuzu görüntüsü, ressamın İsavari statüsüne göndermedir. Nihayet, at üstünde Aziz George’un geldiği “Ölümsüzlüğe Doğru bir Adım” bölümünde Pirosmani ile birlikte, ilhamını Marguerite’ten alan ilham perisini görürüz.

Parajanov, Pirosmani’nin resimlerini âdeta montajlar, hatta bir noktada resimlerin reprodüksiyonlarını gerçek anlamda kesip biçerek yapar bunu, sinemasal temsil ile âdeta oynar.
 

* Pirosmani Teması Üzerine Arabesk Çeşitlemeler, Giorgi Shengelaia’nın Pirosmani (1969) filmi ile birlikte gösterilecektir.