Gösterim Tarihleri: 26.05.2022 Perşembe 20.00 / 03.06.2022 Cuma 20.00 / 02.07.2022 Cumartesi 14.00

Yönetmen:  Pier Paolo Pasolini
Senaryo: Pier Paolo Pasolini
Oyuncular: Ninetto Davoli, Franco Citti, Franco Merli, Ines Pellegrini, Elisabetta Genovese

İtalya, Fransa / 1974 / İtalyanca, Arapça / 130 dk. / Renkli / Türkçe Altyazılı


Yönetmenin “hayat üçlemesi”nin son filmi 1001 Gece Masalları, köle pazarında satışa çıkarılan ve yeni efendisini seçme fırsatı sunulan Zümrüt’ün, efendisi olarak genç Nurettin’i seçmesiyle başlar. Nurettin Zümrüt’e âşık olur fakat çok geçmeden Zümrüt kaçırılır. Nurettin’in onu bulmak için girdiği arayış boyunca Zümrüt’ün, Nurettin’in ve başka seyyahların başından geçen maceraları izleriz. Filmde hikâyeler sırasızdır ve ölümünü geciktirmek için masallar anlatan Şehrazat ya da Şah Şehriyar’a yer verilmez.

Pasolini, üçlemenin ilk iki filminde Batı kültürünün kurucu metinlerini temel alıp her ikisinde de eser sahibini canlandırırken (Dekameron’da ressam, Canterbury Öyküleri’nde yazar) 1001 Gece Masalları’nda yüzünü bu anonim metne döner. Metalaşma öncesi dünya arayışını bu defa daha uzak bir yer ve zamanda arar ve en coşkulu, anlam yüklenmemiş, ham cinsellik tasavvurunu da burada sergiler.

İngiliz tarihçi Robert Irwin’e göre Pasolini’nin versiyonu, 1001 Gece uyarlamaları içinde en iyisi ve en zekicesidir. Pasolini yalnızca hikâyelerdeki erotizmi değil hikâye-içinde-hikâye-içinde-hikâye yapısını da korumuştur; zira “Hakikat, bir hayal içinde değil, ancak birden fazla hayal içinde bulunabilir.”

Müziğe Ennio Morricone damgasını vurmakla birlikte, ilk iki filmdekinin aksine geleneksel müzikten kaçınılmış, filmi gerçeklikten koparıp ona hayalî bir nitelik kazandırmak amacıyla senfonik müzik kullanılmıştır. İran, Yemen ve Nepal’de küçük bir ekiple çekilen film boyunca, kameranın arkasına sık sık Pasolini kendisi geçer. Başrol oyuncusu ararken benzincide çalışan Franco Merli’yi keşfeden de yine kendisidir.

Pasolini, oryantalizm eleştirisinden payını alan 1001 Gece Masalları ile 1974 Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye’ye aday gösterilir, Jüri Büyük Ödülü’nü alır.