Henri Langlois’nın 1936’da kurduğu Fransız Sinemateki ile sinematek kavramı kurumsallaşmış ve dünyanın en büyük film koleksiyonlarından birine sahip olan Fransız Sinemateki kendisinden sonra gelen pek çok sinemateke model oluşturmuştur.
Türkiye'de ise Fransız Sinemateki'nden ilhamla böyle bir kurumu hayata geçirmenin hayalini kuran Onat Kutlar, Hüseyin Baş ve Şakir Eczacıbaşı'dan oluşan ekibe Sabahattin Eyüboğlu, Cevat Çapan, Nijat Özön ve Muhsin Ertuğrul gibi isimlerin katılmasıyla 25 Ağustos 1965’te Türk Sinematek Derneği kurulur.
Sinematek sadece film gösterimleri yapmakla kalmaz çıkardığı Yeni Sinema dergisi ile sinema okuryazarlığının gelişmesinde önemli bir rol oynar. Ne var ki ülkemizin kültür hayatında paha biçilmez rol oynayan Türk Sinematek Derneği, 12 Eylül Darbesi’nde diğer tüm derneklerle birlikte kapatılır.
İşte Sinematek/Sinema Evi projesi, Türk Sinematek Derneği’den ilhamla, Türkiye’de ve Fransa’da sinematek çalışmaları içinde görev almış Jak Şalom öncülüğünde, Kadıköy Belediyesi tarafından hayata geçirilmiştir. İlk olarak 2016 yılında Türk Sinematek Derneği'nin 50. kuruluş yıl dönümü dolayısıyla Jak Şalom'un küratörlüğünde "Sinematek Yaşıyor! 50. yılda, 50 film, 50 sunum" adlı etkinlik ile tohumları atılan “Sinematek” Projesinin, Sinematek/Sinema Evi adıyla ilk toplu gösterimleri 2019 yılında Kadıköy Sineması’nda gerçekleştirildi. Bina inşaatının tamamlanmasından sonra 13 Kasım 2021'de Sinematek/Sinema Evi kurumsal olarak faaliyetlerine başladı.