Gösterim Tarihleri: 21.11.2023 Salı 20.00 / 17.12.2023 Pazar 18.30 / 20.01.2024 Cumartesi 14.00

Yönetmen: Jean-Luc Godard
Senaryo: Fyodor Dostoyevski, Jean-Luc Godard
Oyuncular: Anne Wiazemsky, Jean-Pierre Léaud, Juliet Berto, Michel Semeniako, Lex De Bruijn, Omar Diop, Francis Jeanson, Blandine Jeanson

Fransa / 1967 / Fransızca / 95 dk. / Renkli / Türkçe Altyazılı
 

Çinli Kız, Dostoyevski’nin Türkçeye Cinler adıyla çevrilmiş 1872 tarihli romanını temel alan bir hikâye. Romanda her biri farklı kişilik ve görüşlere sahip, beş gencin devrimci şiddet yoluyla Rusya’nın çarlık rejimini yıkmak istemesi anlatılırken Godard hikâyeyi 1960’lar Paris’inde bir apartman dairesine taşır. Dairenin sakinleri Radikal Maocu grup Aden Arabie Hücresi üyeleri Véronique, Guillaume, Yvonne, Henri ve Kirilov’dur. Aden Arabie, Paul Nizan’ın 1960’ta Sartre’ın önsözüyle yeniden basıldığında kendine yeni bir okur kitlesi bulan 1931 tarihli romanının adı. Özellikle açılış cümlesi “Yirmi yaşındaydım. Kimsenin bunların en güzel yaşlar olduğunu söylemesine izin vermeyeceğim” 1968 Mayıs eylemlerinde gençlerin sloganlarından biri olacaktır.

Aralarında özel bir ilişki de bulunan Véronique ve Guillaume devrimci şiddet ve siyasi suikastın gerekliliğini tartışırlar. Sovyetler Birliği Kültür Bakanı’nın Fransa’ya diplomatik ziyareti, Véronique’in beklediği fırsattır. Planladığı suikastı gerçekleştirmeye giderken yolda siyaset felsefecisi Francis Jeanson’la karşılaşır. (Filmde kendini oynayan ve Véronique’i canlandıran Anne Wiazemsky’nin gerçekte felsefe öğretmeni olan Jeanson tam bir politik aktivist olarak yaşamış, hatta Cezayir bağımsızlık mücadelesine destek verdiği gerekçesiyle vatana ihanetten on yıl hüküm giymiştir.) Jeanson, devrimci bir araç olarak şiddet kullanımına karşı çıksa da bu, Véronique’i yolundan geri çevirmeyecektir.

Çin Komünist Partisi başkanı ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zedung’un sözlerine yer veren Küçük Kırmızı Kitap ve Fransız Komünist Partisi gibi gündemdeki politik unsurlara yer veren Godard, bunların tüketimci kapitalist bir toplumda amaçlarından saptırılarak birer tüketim nesnesine dönüşmesini eleştirir. Gençlik toplumsal değişim talebinde ciddi olsa da radikal politikanın son moda, heyecan verici bir olay gibi deneyimleyen burjuva bir yaklaşım da gözlemlenmektedir. Filmin 1968 Mayıs olaylarından bir yıl önce çekilmiş olması, Godard’ın o yıllarda yükselen sol aktivizmi ne kadar iyi okuduğuna işaret ederken gençler, işçi sınıfından benzer bir eleştiriyle karşılaşacaktır.

Pauline Kael, Godard’ın seyircisinden beklentisinin yüksekliğine, daha doğrusu diğer sinemacıların beklentilerinin düşüklüğüne dikkat çeker. Hollywood stüdyoları sanatçılara kitlenin hiçbir şey bilmediğini varsayarak ve en geniş kitleyi hedefleyerek film çekmelerini söyler. Godard’ın çalışma tarzı ise bunun tam tersidir. Daha geniş bir kitleye ulaşmak adına taviz vermez, seyircinin kendisiyle az çok aynı referanslara sahip olduğunu varsayar. Bu nedenle de sanat sineması içinde bile bir azınlığa hitap etmektedir. Edebî bir yaklaşımı, kadrajın kullanılabilecek her köşesinde kullandığı sözcükleri, diyaloglardaki kelime oyunları da seyirciden beklentisinin bir göstergesidir.

Pauline Kael, Çinli Kız için şöyle yazar: “Godard, odağına ‘şu an burada olan’ı alıyor, ‘gelecek, şu andan daha burada’.” Kael, bu geleceği yakalamaya yetişemediğimizi, Godard’ın ise çoktan o geleceğe dair film biçiminde eleştiriler, hatta belgeseller çektiğini söylüyor.