Gerçeklerin Provokasyonu: Oberhausen Manifestosu Kısa Film Seçkisi 2

Gösterim Tarihleri: 18.03.2023 Cumartesi 18.30 / 29.03.2023 Çarşamba 20.00

2012 yılında, Oberhausen Manifestosu'nun 50. yıldönümü için hayata geçirilen “Gerçeklerin Provokasyonu” projesi, söz konusu manifestoda imzacı yönetmenlerin kısa filmlerinin restore edilip bir araya getirilmesini hedefliyordu. Stefan Drössler ve Ralph Eue'nin küratörlüğünü birlikte üstlendikleri bu seçki 1958-1964 yılları arasına odaklanıyor, daha çok deneysel filmler ve belgesellerden oluşuyordu.

Alexander Kluge, Edgar Reitz, Peter Schamoni gibi akımın önde gelen yönetmenlerinin erken dönem kısa filmlerini restore edilmiş kopyalardan izlemek başlı başına bulunmaz bir fırsat. Diğer yandan bu filmler kronolojik sırayla, Genç Alman Sineması'nın başlangıcı kabul edilen 1962 tarihli Oberhausen Manifestosu'na doğru şekillenen sinemasal eğilimleri de ortaya koyuyor ve Batı Almanya'da o yılların toplumsal durumu konusunda da fikir veriyor. Manifestoda “yeni bir sinemaya inanıyoruz” diyen imzacı yönetmenlerin 1962 sonrasındaki arayışlarını da görebiliyoruz.

Seçkiye eşlik eden, imzacılar arasında yer almayan iki yönetmenin filmleriyse Genç Alman Sineması'nın durumuna dair eleştirel bir bakış da sunuyor. Ulrich Schamoni (kardeşi Peter Schamoni'nin aksine imzacılardan değildi), 1965 yapımı Zekâ ve Biraz da Şans'ta ağabeyi ve arkadaşlarının çalışmalarını sevecen ama ironik bir bakışla filme alıyor. 1968 yapımı Babamızın Sinemasının Mirasçıları ise Oberhausen Grubu olarak anılan imzacıların çektikleri konvansiyonel filmlerle artık klasik film endüstrisinin parçası hâline geldiğini ve akımın devrimci ruhunu kaybettiğini iddia ediyor.

 

Taşa Dökülmüş Vahşet (Brutalität in Stein)

Yönetmenler: Peter Schamoni, Alexander Kluge

Batı Almanya / 1961 / 11 dk. / Siyah Beyaz / Almanca / Türkçe Altyazılı

Lanetli bir dönemin barbarlığını, o dönemin binalarına bakarak okumaya yönelik orijinal ve tarihsel açıdan önemli bir deneme. Geçmişin ihtişamı ve dehşetiyle yüzleşen Hitler'in Nürnberg'deki parti binaları. Sahip olduğu içsel mantıktan bir an bile uzaklaşmayan bir ses ve görüntü tablosu. (Hans Sahl, 1961)

 

Komünikasyon: İletişim Tekniği (Kommunikation—Technik der Verständigung)

Yönetmen: Edgar Reitz

Batı Almanya / 1961 / 11 dk. / Renkli / Almanca / Türkçe Altyazılı

Posta idaresi için yapılmış bir sanayi filmi: En yeni iletişim tekniklerinin kullanımı yoluyla dünya çapında bir iletişim ağının kuruluşu. Rölelerin, yüksek frekansların ve kanalların gizemli dünyasında teknofil bir bale gösterisi.

 

Altmühl Vadisi'nden Notlar (Notizen aus dem Altmühltal)

Yönetmen: Hans Rolf Strobel

Batı Almanya / 1961 / 17 dk. / Siyah Beyaz / Almanca / Türkçe Altyazılı

Ekonomik mucize döneminde Federal Almanya'nın güneyi, bir çeşit Güney İtalya gibi: Bölgenin insanları hayatlarını pek bir heyecan olmadan yaşamaktalar. Kurumlar bölgenin ekonomik ve sosyal gelişimi için kıllarını kıpırdatmıyor. Yerel ileri gelenler ise geçmiş güzel günleri özlemle hatırlamakla meşgul

 

Weimar Cumhuriyeti'nen Afişler: Sloganlar ve İşaretler (Plakate der Weimarer Republik—Parolen und Signale)

Yönetmen: Haro Senft

Batı Almanya / 1962 / 10 dk. / Renkli / Almanca / Türkçe Altyazılı

Fotoğraflar ve afişlerle ilgili bir film. Weimar Cumhuriyeti Afişleri, birinci Alman Cumhuriyetinin tarihini ve neden çöktüğünü anlatmak ve gelecek nesillere aktarmak için birer çıkış noktası.

 

Güney Gölgede (Süden im Schatten)

Yönetmen: Franz-Josef Spieker

Batı Almanya / 1962 / 9 dk. / Siyah Beyaz / Almanca / Türkçe Altyazılı

İtalya sahillerinde küçük bir balıkçı kasabasında kış mevsimi: Oteller boş, pencerelerin kepenkleri kapatılmış, bir önceki yazdan kalma parçalanmış afişler evlerin duvarlarından sarkıyor. Hayat ancak altı ay sonra devam etmeye başlayacak.

 

Yabani Ot (Das Unkraut)

Yönetmen: Wolfgang Urchs

Batı Almanya / 1962 / 11 dk. / Renkli / Almanca / Türkçe Altyazılı

Wolfgang Urch'un bu canlandırma filmi bu kısa film seçkisi içinde biraz aykırı duruyor. Film, bir siyasi metafor ve bütün bir şehri kaplayan ve daha önce kendilerini hiç ilgilendirmediğini düşünerek ya da hiçbir esnekliğe sahip olmayan bürokrasinin peşinden gittikleri için ona karşı herhangi bir önlem almamış olan insanları da öldürmeye başlayan bir yabani otu anlatıyor.

 

Bu Hitler'den Kalmış Olmalı (Es muß ein Stück vom Hitler sein)

Yönetmen: Walter Krüttner

Batı Almanya / 1963 / 11 dk. / Siyah Beyaz / Almanca / Türkçe Altyazılı

Obersalzberg'de Führer kültünden sahneler. Bütün dünyadan gelen turistler otobüslerle taşınıyor, Hitler'in tatil evinin kalıntıları arasında dolaştırılıyor ve hatıra eşyaları satın alıyorlar. En sonunda, rehberlerden biri otobüs şirketlerini insanları kamplara taşıyan vagonlara benzetiyor.

 

Müracaat (Anmeldung)

Yönetmen: Rob Houwer

Batı Almanya / 1963 / 10 dk. / Renkli / Almanca / Türkçe Altyazılı

Rob Houwer, yaşlıca bir kadının yoğun bir portresini çizerken toplumun yaşlılara yaklaşımını anlatıyor. Yönetmen bu filmiyle 1964 yılında en iyi kısa film için verilen Gümüş Ayı ödülünü kazanmıştı.

 

Kuklalar (Marionetten)

Yönetmen: Boris von Borresholm

Batı Almanya / 1964 / 11 dk. / Siyah Beyaz / Almanca / Türkçe Altyazılı

Kuklaların arasında pek de önemli olmayanlardan biri, izleyicileri küçük bir dünya tiyatrosuna götürüyor. Burada farklı karakterler var; biri baştan çıkarıcı, biri demagoji ustası ve diğer yanda da uysal kitleler. Aydınlatma amacı taşıyan iddialı bir kukla animasyonu.

 

Granstein

Yönetmen: Christian Doermer

Batı Almanya / 1965 / 13 dk. / Siyah Beyaz / Almanca / Türkçe Altyazılı

Avusturya'da Sölden yakınlarındaki Granstein köyünün bir portresi. İktidar ve mülkiyet ilişkileri, köylülerin kendilerine bakışları, bilinç ve farkındalıkları ve pek çokları tarafından artık geçmişte kalmış olduğu düşünülen bir yaşam tarzının geleceği hakkında Marksist bir analiz denemesi.

 

Babamızın Sinemasının Mirasçıları (Die Erben von Papas Kino)

Yönetmen: Wilhelm Roth

Avusturya / 1968 / 27 dk. / Siyah Beyaz / Almanca / Türkçe Altyazılı

Manifesto'nun ardından 6 yıl geçmiş ve o günlerin ruhundan geriye pek bir şey kalmamış gibi. “Oberhausen” devrimcileri, artık asi ve devrimci ruhlarını yitirmiş gibiler. Pek çoğunun geleneksel sinemaya uyum sağladıkları düşünülüyor. Tüm bunlara karşı protesto amacıyla Hamburg'da genç sinemacılardan oluşan bir grup bir araya geliyor.